Levamos quince anos, si, quince anos!,
agardando un acto de elemental xustiza: que a Real Academia Galega recoñeza a
inmensa figura de don Ricardo Carvalho Calero, que promova o seu estudo e
divulgue a súa obra. E nada. Nin ao cumprírense os 50 anos da publicación da 1ª
edición d´
A xente da Barreira, nin os
50 anos da 1ª edición da súa
Historia da
Literatura Galega Contemporánea, nin os 50 anos da súa entrada na Universidade
de Compostela como profesor de Lingua e Literatura Galegas, nin os 50 anos do
seu discurso de ingreso na Real Academia Galega, nin tampouco ao cumprírense os
10, os 20 ou os 25 anos da súa morte… Nada.
Xa cambiou catro veces a RAG de presidente e a institución da rúa
Tabernas segue sen recoñecer a quen entrou nesa institución en 1958, nada menos
que da man de don Ramón Otero Pedrayo, don Florentino López Cuevillas e don
Xesús Ferro Couselo, a quen incluso tivo a oportunidade de ser nomeado
presidente da Real Academia Galega tras a morte de Sebastián Martínez Risco e a
quen en 1971 redactou as
Normas
Ortográficas da Academia Galega. Nin o seu vello amigo Francisco Fernández
del Riego conseguiu desde a presidencia da Academia que lle dedicasen o Día das
Letras Galegas, tendo que deixar o cargo con esa grande frustración persoal. De
verdade, pode haber maior sectarismo que o que unha maioría de académicos da
RAG exerce coa figura de Carvalho Calero? Podemos seguer a agardar algo dunha institución
cultural que entre as súas normas non escritas ten a de non dedicarlle
endexamais o Día das Letras Galegas a quen ousou defender unhas teses
lingüísticas diferentes ás normas que aprobaron en 1982 a Real Academia e o
Instituto da Lingua Galega?
Creo que chegou a hora de que
tomemos a xustiza pola man. Non, non se trata de que nos presentemos un día a
media tarde na rúa Tabernas e envelenemos a Alonso Montero cun riquísimo
licor-café. Que Deus lle conceda longa vida a monseñor Alonso Montero e que a
Real Academia Galega siga o seu camiño, transitando baixo a sombra de Domingo
García-Sabell e pechándolle a porta da República das Letras a quen primeiro
exerceu a cátedra do noso idioma en Mazarelos e fixo coa lingua galega unha
altísima catedral. Non perdamos un minuto máis en propor, reivindicar ou
denunciar. Ou é que acaso non hai vida fóra da Academia? Non haberá na cultura
galega, entre os varios centos de persoas que non teñen asento na RAG, trinta
persoeiros con altura académica e intelectual semellante ou superior á que
posúen os trinta académicos e académicas de número da Real Academia Galega? Será
tan difícil atopar trinta persoas na intelectualidade galega dispostas a
reunirse nun lugar tan intimamente vencellado á biografía intelectual de Carvalho
Calero e tan simbólico para a literatura galega como é a Casa da Matanza ou o
Pazo de Trasalba para dedicarlle o 17 de Maio de 2016 a don Ricardo Carvalho
Calero?
Non temos a menor dúbida de que
nas tres universidades galegas e entre as escritoras e os escritores galegos de
hoxe hai máis de trinta persoas dispostas a reparar esta inxustiza e a
rehabilitar dunha vez a figura de Carvalho Calero, e a facelo, ademais, no
transcurso dunha sesión académica e con toda a solemnidade que a ocasión merece.
Eu podería escribir aquí os seus nomes, un a un, nomes todos eles ilustres, mais
sei que non é preciso, porque todos estamos pensando nas mesmas persoas, en todas esas mulleres e en todos eses homes
que mantiveron con Carvalho Calero unha estreita amizade, que foron discípulos
e discípulas del e que o seguen a admirar e a reivindicar no medio de todo ese
inmenso silencio que existe sobre a súa obra. Si, chegou o momento de dicir
abonda! Non podemos permitir que Carvalho Calero siga por máis tempo desterrado
da cultura galega e de Galiza, sufrindo un exilio no seu propio país, sendo
obxecto dunha desconsideración e dun desprezo que causa indignación e carraxe
en calquera persoa que sexa sensíbel á inxustiza. Deixemos de redactar escritos
de maldicir contra os acordos que se adoptan na rúa Tabernas. Deixemos de
escribir do que fixo ou non fixo Filgueira Valverde, que ao fin e ao cabo non
foi el o que tomou a decisión -esa si que non- de protagonizar o próximo 17 de
maio. E, finalmente, deixemos tamén de reclamar o Día das Letras Galegas para
don Ricardo Carvalho Calero: dediquémosllo! Dedíquenllo aqueles e aquelas que
aprenderon de don Ricardo ciencia e amor a Galiza.
Carvalho Calero foi enterrado en
vida e segue cunha enorme lousa enriba da súa obra 25 anos despois da súa morte,
e non vai ser precisamente a RAG quen levante esa lousa para que o conxunto da
cidadanía galega poida aprender do maxisterio de Carvalho Calero e gozar dos
seus ensaios, da súa narrativa, da súa poesía ou do seu teatro. Ou asumen esa
responsabilidade aquelas persoas que están vencelladas a don Ricardo por lazos
académicos, literarios, persoais ou afectivos ou Carvalho Calero seguirá a
estar proscrito durante decenios e decenios no país que el tanto amou e ao que
dedicou toda a súa vida e todo o seu labor intelectual. E lémbrovos que no ano
2016 hai tres efemérides que nos dan pé a volver máis unha vez a don Ricardo
Carvalho Calero: nesa data cúmprense 50 anos da primeira edición da súa Gramática elemental del gallego común,
40 anos da publicación da 3ª edición da Historia
da Literatura Galega Contemporánea e 30 anos da aparición das Conversas en Compostela con Carballo Calero.
Cantas efemérides máis fan falta para rescatar do ostracismo a obra toda de
Carvalho Calero? Cantos anos máis terán que pasar para que Carvalho Calero
deixe de ser considerado un herexe polos que gobernan as
institucións da cultura galega? Cantas xeracións de galegas e galegos terán que
verse aínda privadas de coñecer a súa obra en toda a súa dimensión e de admirar
o seu inquebrantábel compromiso co país? Teremos que esperar acaso a que se
cumpran 200 anos do seu nacemento para que Galiza redescubra a enorme figura de
Carvalho Calero, unha das traxectorias vitais e intelectuais máis admirábeis
que deu a nación galega? A que agardades, miñas amigas e meus amigos, meus
admirados mestres, para restaurar con letra de monxe as páxinas do Libro de
Ouro de Galiza nas que algunhas mentes malvadas borraron o nome de Ricardo
Carvalho Calero? Hai alguén aí?
Outros artigos sobre o autor
Ningún comentario:
Publicar un comentario