Comunicar, emocionar, ilusionar

Asumamos a realidade como punto de partida: o BNG nunca terá unha Sexta para transmitir a súa mensaxe. O nacionalismo galego endexamais terá ao seu servizo os platós dunha televisión para dar a coñecer as súas ideas, o seu traballo e os rostros das persoas que o representan. Nada diso está ao noso alcalce. O único que está nas nosas mans é o que podemos facer nós mesmos, nós mesmas, todas e todos nós, coa nosa propia capacidade intelectual, co noso esforzo humano, coa nosa ilusión, cos nosos sentimentos, coas escasas ferramentas que temos ao noso dispor. E, de verdade, a nosa forza sería outra se cultivásemos máis todo iso: a mente, e emoción, o entusiasmo e o empeño.

O principal motor do noso ideario político é a vontade,  vontade de existirmos como pobo, vontade de expresarnos como galegas e galegos, vontade de organizarnos como unha sociedade propia dunha nación que sabe que ten dereito a ser libre, vontade de construírmos unha Galiza diferente, na que se poida vivir e traballar; vontade de loitarmos por outro futuro para a nosa lingua, para a literatura galega, para a cultura do país, para a agricultura, para a xente do mar, para a industria, para o pequeno empresariado galego…; vontade, en definitiva, de sermos un pobo en pé, unha nación en marcha, un país que confía nas súas propias forzas e nas súas potencialidades e que ten a coraxe necesaria para loitar polo seu porvir. Ese é o verdadeiro motor dunha forza política nacionalista. Non o busquemos fóra do país. Busquémolo na vontade do propio pobo. ¿Desde cando na historia da humanidade un pobo oprimido conquistou a súa liberdade a través dunha forza política da metrópole, por moi “progresista” que esta fora? É máis, se a sociedade galega non é capaz de construír unha expresión política de seu certamente potente, quen desde Madrid ou desde Europa nos vai recoñecer como unha nación? A mellor maneira de desaparecermos como nación é renunciarmos nós mesmos a articularnos politicamente como unha nación. Termos clareza total nestas ideas básicas é a nosa principal defensa fronte a calquera furacán.

Mais a vontade dun pobo hai que nutrila e hai que traballala constantemente. E aquí xoga un papel moi importante a memoria histórica, a conciencia de país que poidamos ter ou a constatación empírica de que os principais problemas da sociedade galega teñen a súa raíz na dependencia política, no papel que historicamente xogou Galiza no Estado. Ese é un labor que nunca debemos descoidar. O nacionalismo galego, talvez desde a Fundación Galiza Sempre, debería  impulsar unha especie de universidade popular permanente, poñéndoa  ao servizo de todo o territorio e contando para ese traballo coas mentes máis brillantes que desexen colaborar nesta empresa intelectual, abríndonos, ademais, a todas aquelas persoas que sen ter militancia no nacionalismo teñen preocupación pola sorte histórica de Galiza. Temos que promover a curiosidade intelectual polo noso país desde todos os ángulos do coñecemento, como fixo no seu tempo o Seminario de Estudos Galegos, onde traballaron arreo as cabezas máis lúcidas da Galiza daquel momento. Para cambiarmos o país temos necesariamente que ter o país na mente. E estamos moi lonxe diso. O habitual entre nós é desprezar o noso e admirar o alleo, tamén no plano da política. Todo o que vén de Madrid move aquí multitudes. Mesmo as galegas e os galegos que ocupan un lugar destacado nos partidos españois son ollados sempre con máis entusiasmo e admiración que os que nunca renunciaron a loitar por Galiza desde as forzas políticas xenuinamente galegas. Por iso hai que facer un enorme esforzo por poñer en valor o noso, todo o que creamos no noso país, todo o que a nosa sociedade foi capaz de construír coa súa intelixencia e as súas propias capacidades.

O nacionalismo galego conta hoxe con corpus teórico dabondo para explicarmos socialmente  o noso proxecto de país. Hai literatura política para cargar un camión. E hai ducias e ducias de persoas  de todas as xeracións, organizadas e non organizadas, que poden axudar a socializar unha visión de país, desde o campo da economía, desde a historia, desde a lingua, desde a literatura, desde o patrimonio natural, o musical ou o histórico-artístico. O que temos é que contar con toda esa xente e esforzarnos en comunicar non só coñecementos, ideas e ideoloxía, senón tamén en transmitir humanismo, emoción, sentimentos de irmandade e respecto polos demais, unha cultura na que o factor humano ten un inmenso valor. E, naturalmente, a vontade de construírmos o futuro tamén depende da nosa capacidade de ilusionar. Se somos capaces de ilusionar e de soñarmos a Galiza que queremos, teremos o ánimo necesario para loitar por unha Galiza diferente en calquera contexto adverso.

E unha última cuestión: a pedagoxía. Precisamos elaborar urxentemente unha pedagoxía para o discurso nacionalista nunha sociedade concreta: a sociedade galega actual. Xusto cando estou a escribir estas derradeiras liñas do artigo descubro en terraetempo.com un documento histórico que revela moi ben a vontade pedagóxica que tiñan os nacionalistas galegos nos anos trinta do pasado século: Ideas que defende e fins que propón o Partido Galeguista. Algo semellante, contextualizado na Galiza de hoxe e nos problemas do século XXI, cunha linguaxe propia dos nosos días, é o que precisamos neste momento. O futuro será noso se sabemos convencer. Non lle temamos aos vendavais que veñen da meseta. Podemos pasará e Galiza continuará aí, protagonizando a súa propia historia.