Non sodes dignos de pronunciar o nome de Novoneyra

Carta aberta a Jesús Vázquez e Anxo Lorenzo

O pasado 14 de marzo abrín os xornais e atopeime coa vosa foto presentando a filosofía do novo decreto contra a normalización da lingua galega no ensino. Abraiante! Autoridades da Xunta de Galiza, do Goberno do país, defendendo un texto legal para que o galego non se sitúe no lugar que lle corresponde como idioma propio da nosa nación.

Dous días despois vexo a primeira hora da mañá a prensa e atópome tamén coa vosa foto, esta vez presentando un libro con textos inéditos de Novoneyra. E poucas horas máis tarde, o Presidente da Xunta traduce ao español as palabras de Castelao nunha sesión plenaria do Parlamento galego. Imposíbel ir máis lonxe na falta de respecto ao país que institucionalmente representades. Non, non sodes dignos de entrar no templo da palabra que edificou o poeta para a nosa eternidade como pobo. Non sodes dignos de pronunciar o seu nome.

Uxío Novoneyra, a súa obra, o seu verbo, o seu compromiso inquebrantábel co país, é unha lección para sempre, para todas as xeracións vindeiras, de amor inmenso ao noso idioma, de fidelidade á patria. A lingua como raíz de nós mesmos, como herdo do pobo, como expresión do que somos.

Nada disto sabedes vós, porque vós non vivides a existencia da nosa lingua dunha maneira firme, rotunda, porque non vos recoñecedes na súa dor ferida, na súa aldraxe, na beleza de cada palabra, na riqueza coa que nomeamos as cousas de nós, as primeiras, as principais e verdadeiras, aquelas que prolongan o dicir ao territorio íntimo da emoción máis viva. Aínda hoxe non descobristes que o noso idioma é a voz propia deste pobo, propia e plena, diferente, a que nos abre ao mundo e nos permite expresar o que sentimos dun xeito natural e con entrega. Esas palabras que a nós nos emocionan, se as utilizamos noutro idioma, resúltannos totalmente  alleas, porque non vai implícita nelas a entrega emocional, a vivencia, o sufrimento ou o gozo que nos estremece. E o verso de Novoneyra é a expresión da palabra construída ou dita desde a vivencia, a expresión da palabra que nace de nós e que vén do corazón do pobo, do máis fondo do tempo. De aquí nace o amor inmenso á lingua, a fidelidade ao idioma, a defensa radical do galego. De aquí xurde unha voz firme e poderosa como a de Novoneyra, o altísimo poeta que recolleu a lingua do Courel para restaurar e enriquecer a literatura galega e para fortalecer a nosa dignidade colectiva. E de Novoneyra deberiades ter aprendido dunha vez e para sempre que a lingua galega é a nosa, a que está en nós desde  que Galiza é Galiza.

Non, non son dignos os vosos labios de pronunciar o nome de Novoneyra. Para vós e para outros que houbo e que haberá coma vós, escribiu Alfonso Pexegueiro aqueles versos que agora, cheo de carraxe, cito de memoria: "Para que queredes un poeta vivo? Matádeo e celebraille as pompas!"