Eusebio Lorenzo Baleirón: a eternidade do efémero

Entre as voces máis firmes e prometedoras que tivemos a fortuna de descubrir e gozar a comezos dos oitenta estaba un poeta aínda case adolescente das terras de Laíño, Eusebio Lorenzo Baleirón (Dodro, 1962-1986), que nos deixaría pouco despois, moi prematuramente, con apenas vintecatro anos, abrindo unha enorme ferida no corazón de cantas persoas o trataron e un inmenso oco na poesía dos oitenta. Talvez non haxa nas letras galegas ningún outro poeta que entre os 19 e os 24 anos fixese unha obra poética tan espléndida, tan rica e de tal madurez literaria e humana. Direi máis: abondaría o poema co que gañou o Premio Nacional de Poesía O Facho en 1983 (“Álvaro Cunqueiro”) e os dous poemas que publica nese mesmo ano na revista Grial (“Mencer en Compostela” e”Lenzo de amor para lembrar a soas”) para ocupar un primeirísimo lugar entre os magníficos poetas da Xeración dos 80, que non son menos de trinta. Mais Eusebio Lorenzo Baleirón foi dunha extraordinaria fecundidade na súa breve existencia como escritor. A vida deulle tempo a deixarnos un valiosísimo corpus lírico que verá a luz en catro libros:  Os días olvidados (1985), O corpo e as sombras (1985), A morte presentida (1988) e Gramática do silencio, que en 1996 e baixo o selo de Espiral Maior recolle os tres títulos anteriores e Poesía reunida, uns corenta poemas até entón non publicados en libro.

Desde a serenidade nostálxica, nun ton fondamente lírico, en finísimo verbo no que sempre hai unha música no fondo de cada verso, cunha delicadeza extrema, Eusebio Lorenzo Baleirón fai reconto dos días que se foron ao tempo que reflexiona con ollada lúcida sobre a beleza de todo aquilo que é efémero e fenece, como se dun fermosísimo xardín en outono se tratase. E xa desde os seus primeiros poemas, a morte. Os días pasan cara á morte. O poeta é o home que agarda a morte e que fala da estraña condición que o acompaña. E no seu canto final refírese ao seu corpo como un corpo “frío e mortal que agora se despide…”. A palabra alcanza o cume da emoción nos poemas da despedida. Hai tamén na súa poesía unha vivencia íntima coa paisaxe. O poeta sente o ritmo das fontes e o medrar das cerdeiras e sente medrar o trigo e como soña a terra, e mesmo anhela ser un val e cando morra soñar como a carqueixa.

Xusto nos días nos que deixaba de soar a harpa de Álvaro Cunqueiro, un xovencísimo Eusebio Lorenzo Baleirón comezaba a interpretar unha outra belísima música, para que a poesía seguise a voar alto, moi alto. O mindoniense, abofé, non podía recibir máis grande homenaxe.

Gramática do silencio 

Eusebio Lorenzo Baleirón 

Espiral Maior / 1996